Scenariusz zajęć z wykorzystaniem odcinka podcastu „To straszne słowo na u” poświęconego wielokulturowości miejskiej na przykładzie Warszawy.
https://soundcloud.com/dom-otwarty/to-straszne-slowo-na-u-wielokulturowa-warszawa (więcej linków poniżej)
Odcinek został przygotowany w ramach projektu „Razem mimo różnic”, prowadzonego wspólnie przez Stowarzyszenie Pro Humanum i Fundację Inicjatywa Dom Otwarty, który realizowany jest z dotacji programu Program Aktywni Obywatele - Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.
Zachęcamy do sięgnięcia także po poprzedni odcinek i scenariusz, poświęcony wielokulturowości na poziomie ogólnym.
Odbiorcy
Scenariusz przewidziany jest dla uczniów klas 7-8 i szkół średnich.
Czas trwania
45 minut
Potrzebne materiały
Mapa Waszego miasta – liczba egzemplarzy zależy od tego, na ile grup możesz podzielić klasę (grupy 4-7 osób). Mapa może być schematyczna, nie musi być szczegółowa.
Zestawy pisaków – tyle zestawów, ile grup.
Opis ogólny
Celem warsztatu jest zachęcenie uczniów do bliższego przyjrzenia się różnym przejawom kultury istniejącym w ich otoczeniu, z naciskiem na kulturę żywą i obecną i uświadomienia sobie w jakim stopniu wielokulturowość jest obecna w ich codziennym życiu.
Przebieg zajęć
1. Wprowadzenie – 5 min.
(To wprowadzenie można dostosować, zależnie od miasta/miejscowości/miejsca, gdzie znajduje się Wasza szkoła.)
Kto pamięta w którym roku zostało założone nasze miasto? [czas na odpowiedź, możesz jej udzielić sama/sam]. A kto wie ile różnych kultur się przewinęło przez nasze miasto? A jakie kultury mamy w mieście dzisiaj? Mówimy nie tylko o kulturach narodowych, bo kulturą może być też sposób uprawiania zawodu czy różne tradycje odziedziczone po przodkach. [Tu można nawiązać do architektury, np. hanzeatyckie kamieniczki w Gdańsku, albo do historycznych zawodów np. piaskarze na warszawskiej Pradze albo innej ważnej dla Waszego miasta/miejscowości cechy kulturowej – celem jest pokazanie uczniom, że ich miasto/miejscowość nie zawsze wyglądało i żyło tak, jak teraz].
Taki stan, kiedy w tej samej przestrzeni funkcjonują różne kultury, na różnych płaszczyznach (zawód, religia, pochodzenie, zwyczaje lokalne itd.), nazywamy wielokulturowością. I właśnie wielokulturowości naszego miasta będziemy się dzisiaj przyglądać.
2. Odsłuchanie podcastu – 10 min. (materiał w dowolnym z poniższych linków):
3. Ćwiczenie – 25 min.
Podziel uczestników na grupy liczące 4-7 osób. Wyjaśnij, że zadaniem grup będzie naniesienie na mapę miasta punktów związanych z wielokulturowością Waszej miejscowości. Zaczniecie od obiektów: budynków, cmentarzy, ośrodków kultury, pomników itd. Pozwól uczniom na skorzystanie z telefonów w celu wyszukania potrzebnych informacji, jeśli ich nie znają. Część tych informacji możesz przekazać we wprowadzeniu. Na tę część ćwiczenia poświęć 10 minut.
Kiedy grupy zakończą pracę, poproś je o przedstawienie swoich map. Sprawdźcie czy się pokrywają i nanieście uzupełnienia tak, żeby mapa każdej grupy pokazywała wszystkie obiekty, które uczniowie znaleźli. Upewnij się też, że uczniowie wiedzą do jakich kultur te obiekty się odnoszą i poproś, żeby o tych kulturach krótko opowiedzieli. Jeśli okaże się, że uczniowie nie mają odpowiedniej wiedzy, zostaw ten temat na inną lekcję. Na tych zajęciach skup się na relacjach Twojej klasy z wielokulturowością. Czyli zamiast zastanawiać się, od kiedy – przykładowo – w Waszej miejscowości mieszkali Łemkowie, pomówcie raczej czy ich grekokatolicka świątynia Wam się podoba, czy jest nadal używana i co się w niej dzieje. Na tę część poświęć nie więcej niż 10 minut.
W ostatniej części ćwiczenia całą klasą pomówcie o ludziach. Czy w Waszym mieście jest takie miejsce, jak przywołany w podcaście Wilanów, gdzie można usłyszeć dużo różnych języków? Może to jakieś miejsce popularne wśród turystów? A może Wasze miasto słynie z jakiegoś rękodzieła i jest takie miejsce, gdzie można obejrzeć na żywo jak takie rękodzieło powstaje albo porozmawiać z jego twórcami? Być może obchodzicie jakieś święto miejskie albo co roku dzieje się u Was ważne wydarzenie? A może macie za sąsiadów osoby innego pochodzenia lub wyznania? Czy rozmawiacie z nimi? Czym się różnicie, a co macie wspólnego? Ta część powinna Wam zająć ok. 5 minut, ale jeśli dyskusja jest żywa, możesz poprowadzić ją do końca lekcji, a podsumowanie zrobić na następnych zajęciach.
UWAGA: może być tak, że masz w klasie uczennice/uczniów z doświadczeniem migracji. W takim przypadku postaraj się tak pokierować pracą grup i dyskusją, żeby nie skupiać się wyłącznie na nich. Ale te uczennice czy uczniowie mogą wystąpić w roli ekspertów, pokazujących jak ich społeczności funkcjonują w Waszym mieście/miejscowości: jak świętują, co świętują, gdzie się gromadzą itd.
4. Podsumowanie – 5 min.
Wskazane jest, by ostatnich kilka minut lekcji poświęcić na podsumowanie. Może się jednak okazać, że trzeba będzie je przenieść na lekcję kolejną z powodu ograniczeń czasowych. Ważne jest, żeby takie podsumowanie przeprowadzić. Ma to na celu wysłuchanie uczniów, uporządkowanie ich zrozumienia przebiegu całego ćwiczenia oraz analizę ich własnych postaw.
Zamierzone rezultaty
Wiedza: znajomość przejawów wielokulturowości w mieście/miejscowości uczennicy/ucznia.
Umiejętności: praca z mapą, wyszukiwanie informacji, praca w grupie.
Postawy: większa świadomość istnienia różnych kultur w obrębie miasta/miejscowości uczennicy/ucznia, bardziej krytyczne podejście do przekazów medialnych o wielokulturowości.